Pompy ciepła mogą stanowić przyjazną dla środowiska alternatywę. Zastępują one tradycyjny kocioł konwencjonalnych systemów grzewczych i stanowią odnawialne źródło energii (OZE). Ale jak to z nowościami bywa, spotykamy się z pytaniem: pompa ciepła, ale czy to się opłaca? Czy taka inwestycja nie rozsadzi naszego budżetu domowego? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie kiedy pompy ciepła się opłacają.
Czy pompy ciepła są tylko dla idealistów, czy też są opłacalne finansowo?
Pompy ciepła, ale czy to się opłaca? No właśnie! To, czy i w jakim stopniu zarówno klimat, jak i rachunek gospodarstwa domowego skorzystają na instalacji pompy ciepła, zależy przede wszystkim od ich wydajności. Należy sprawdzić, ile ciepła ze środowiska można faktycznie pobrać w ciągu roku. Słowo „sprawdzić” może jednak nie jest tutaj zbyt precyzyjne. Chodzi bowiem o przeprowadzenie obliczeń przez audytora energetycznego i dobór właściwej jednostki do konkretnego budynku. Reklama często sugeruje, że potrzebujesz tylko 25 procent energii elektrycznej na 100 procent energii grzewczej. Odpowiada to sezonowej wydajności pompy ciepła SCOP=4,0. Chociaż jest to w zasadzie możliwe, sezonowa wydajność pompy jest w praktyce często niższa.
Co z wydajnością pompy ciepła? Czy to zwykły marketing?
W przypadku urządzeń wykorzystujących powietrze zewnętrzne jako źródło ciepła zwykle nie osiąga się sezonowej wydajności pompy na poziomie 3,0. Sytuacja jest podobna jak w przypadku motoryzacji i tak należy do tego podchodzić. Przeglądając katalogi dowiadujemy się jakie jest średnie spalanie samochodu na 100 km. Jest to spalanie w normowych warunkach i odbiega często od rzeczywistości. Inne jest spalanie w miejskich korkach, inne przy prędkości 90 km/h a inne przy prędkościach autostradowych. W końcu inne jest spalanie w zimie przy mrozach -12˚C, na wiosnę lub latem przy upałach dochodzących do ponad 30˚C. Analogia ta dotyczy również pomp ciepła.
Dobór pompy ciepła warto powierzyć specjaliście.
Należy o tym pamiętać, że dobór pompy nie jest prostą sprawą i nie uda się tego dobrze zrobić bez wykonania profesjonalnego audytu energetycznego budynku. Warto również wiedzieć, że faktyczna sezonowa wydajność pompy ciepła może być różna w zależności od lokalizacji. Pompa ciepła model „XYZ” w Szczecinie może osiągać sezonową wydajność SCOP=4,0 (SCOP – dokładnie: Współczynnik Sezonowej Efektywności). Już w Suwałkach ta sama pompa „XYZ” może osiągać sezonową wydajność SCOP=2,7. Różnica jest wynikiem innych warunków klimatycznych, które każdy audytor energetyczny powinien brać pod uwagę sporządzając audyt energetyczny budynku. Zatem odpowiedź na pytanie „Pompa ciepła, ale czy to się opłaca?” nie jest wcale taka prosta. Ale to nie wszystko!
Stopień oszczędności kosztów ogrzewania zależy od cen energii
Zasadniczo sezonowa wydajność pompy ciepła musi być większa niż cena energii elektrycznej podzielona przez cenę gazu ziemnego lub oleju opałowego za kilowatogodzinę (kWh). Przykład: Przy 0,39 zł/kWh energii elektrycznej na zasilenie pompy ciepła i 0,12 zł/kWh ceny gazu ziemnego, sezonowa wydajność pompy musi wynosić co najmniej 3,25 (tj. 0,39 podzielone przez 0,12). Aby zapewnić, że wyższe koszty inwestycyjne pompy ciepła się opłacą, dostawcy energii mogą oferować specjalne taryfy dla pomp ciepła. Przy planowaniu systemu należy wziąć pod uwagę powiązane czasy wyłączenia (pamięć buforowa). Wskazane jest również sprawdzenie, czy zmiana dostawcy jest możliwa w razie potrzeby.
Węgiel tańszy – ale czy na pewno?
Ktoś zapyta: a co z węglem? Racja! Trzeba jednak pamiętać, by do ogrzewania węglem doliczyć koszty obsługi (transport, zładowanie węgle, zasyp, czyszczenie paleniska, wynoszenie popiołu itd.), magazynowania węgla, sprzątania kotłowni. Ogrzewanie pompą ciepła i gazem z sieci jest praktycznie bezobsługowe. Pozwala na zrezygnowanie z kotłowni a w przypadku pompy ciepła dodatkowo odpada koszt budowy kominów.
Warto postarać się o tańszą energię elektryczną
Załóżmy, że mamy energię z sieci i mieszkamy w zimnym rejonie Polski. Czy pompa ciepła się opłaci w takim przypadku? Istnieje rozwiązanie z którego możesz skorzystać, bez względu w jakiej części Polski mieszkasz. Jeśli koszty energii elektrycznej są stosunkowo wysokie i raczej nic nie zapowiada by były niższe, warto postarać się o tanią energię elektryczną. Z opcji tej mogą skorzystać domy jednorodzinne, spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, firmy i instytucje. Warunek jest następujący: wystarczająca ilość wolnego miejsca na dachu lub na gruncie. Mowa oczywiście o instalacji fotowoltaicznej.
Trochę o instalacji fotowoltaicznej na potrzeby pomp ciepła
Instalacja fotowoltaiczna może ona wytwarzać prąd elektryczny na własne potrzeby a nadwyżki przesyłać do sieci elektroenergetycznej. W chwilach zwiększonego zapotrzebowania możemy energię elektryczną odbierać z sieci nie płacąc za nią nic. Jest to tzw. bilansowanie roczne, które pozwala nadwyżkę wyprodukowanej energii „zmagazynować” w sieci by np. w zimie – gdy instalacja fotowoltaiczna produkuje mało energii elektrycznej – odebrać ją z powrotem. Nie ma już potrzeby magazynowania energii w akumulatorach. Koszt takiej instalacji fotowoltaicznej zwykle zwraca się w przeciągu 7 lat, a po tym okresie można cieszyć się niemal darmową energią elektryczną. Niemal, bo choć nie płacimy za energię elektryczną, w dalszym ciągu trzeba płacić koszty stałe.
Zatem pompa ciepła, ale czy to się opłaca? Z pewnością będzie się opłacać jeśli będzie to inwestycja dobrze zaplanowana. Jeśli wykonanie audytu energetycznego budynku powierzymy firmie rzetelnej a pompa ciepła zostanie dobrana właściwie, to będziemy mogli cieszyć się niemal darmowym ogrzewaniem budynku i niemal darmową energią elektryczną na długie lata.
W kolejnych artykułach postaramy się odpowiedzieć na pytania:
- jaką pompę ciepła wybrać (powietrzną czy gruntową);
- czy opłaca się instalować pompy ciepła w budynkach niskoenergetycznych;
- jaka jest trwałość pomp ciepła i koszty ich eksploatacji oraz konserwacji.
Jeśli chcesz uzyskać fachową poradę w zakresie pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych czy termomodernizacji, zachęcamy do kontaktu z nami – tel.: 570 058 524; e-mail: biuro@inwentadom.pl lub skorzystania z formularza kontaktowego na stronie: www.inwentadom.pl/kontakt/
ZAINTERESOWAŁ CIEBIE TEN ARTYKUŁ? POLECAMY RÓWNIEŻ INNE NASZE ARTYKUŁY Z TEJ SERII: OPŁACALNOŚĆ POMPY CIEPŁA , CZY POMPA CIEPŁA JEST NAJLEPSZA? oraz KRYTYCZNIE O POMPACH CIEPŁA.
Pozostałe artykuły znajdziesz w dziale „Blog” pod linkiem: https://www.inwentadom.pl/blog/