Aby cieszyć się z ogrzewania budynku za pomocą pompy ciepła, należy posiadać podstawową wiedzę na ich temat. Przykłady pokazują, że pompa ciepła nie jest uniwersalnym rozwiązaniem. Dlatego tak ważne jest odpowiednie planowanie i dobór pompy na podstawie profesjonalnie wykonanego audytu energetycznego. Nierozważni inwestorzy, którzy „zaoszczędzili” kilka złotych na audycie, wypowiadają się później krytycznie o pompach ciepła, gdy te zamiast grzać generują olbrzymie koszty.
Pompa ciepła i grzejniki
Pompy ciepła mogą działać z najwyższą sprawnością wtedy, gdy temperatura wody grzewczej jest niska. Jest to możliwe na przykład przy ogrzewaniu podłogowym. Grzejniki z kolei wymagają znacznie wyższych temperatur, aby ogrzać budynek w zimie. Pompy ciepła są znacznie mniej wydajne przy wysokich temperaturach czynnika grzewczego. Zagrzewając wodę do niższej temperatury należy zwiększyć powierzchnię kaloryferów w budynkach w nie wyposażonych, jeśli nie ma możliwości zastosowania ogrzewania płaszczyznowego.
Pompa ciepła w nieocieplonym budynku
Pompy ciepła można wykorzystywać ekonomicznie tylko wtedy, gdy zapotrzebowanie na ciepło jest niskie. Niemniej jednak właściciele starych nieizolowanych budynków z grzejnikami często rozważają montaż pompy ciepła. W takich warunkach pompa będzie zużywała ogromne ilości energii elektrycznej. Byłbym szalony kupując traktor z litrowym silnikiem lub 350 konny wóz sportowy do ekonomicznej jazdy po mieście. Niestety inwestorzy często kupują źle dobrane pompy ciepła do swojego budynku.
Mylące pojęcia
Dane techniczne dotyczące wydajności pomp ciepła prawie nigdy nie są osiągane w praktyce. Dla właściciela domu oznacza to wyższe zużycie energii elektrycznej niż prognozują producenci i instalatorzy. Ponadto klienci często mylą ze sobą różne wartości wydajności. Wiele materiałów marketingowych odnosi się do współczynnika wydajności COP (Coefficient Of Performance). Inny jest współczynnik COP dla temperatury zewnętrznej -7 ˚C, natomiast inny dla -2 ˚C, a inny dla 7 ˚C. Dla inwestora natomiast istotny jest sezonowy współczynnik wydajności SCOP. Tylko profesjonalnie wykonany audyt energetyczny jest w stanie dać odpowiedź czy oraz jaką warto dobrać pompę ciepła do konkretnego budynku.
Trochę o współczynnikach wydajności pompy
Zarówno COP jak i SCOP reprezentują stosunek ciepła użytkowego na wyjściu pompy ciepła do niezbędnego prądu na ich wejściu. Im wyższa wartość, tym bardziej wydajne energetycznie pompy ciepła. COP jest mierzony w idealnych warunkach i podawany w karcie danych. Ma on niewiele wspólnego z rzeczywistością. W przeciwieństwie do tego, SCOP mierzy się podczas rzeczywistej pracy, dlatego też dostarcza informacji o faktycznym zużyciu energii elektrycznej przez pompę ciepła. Powyższe wartości trzeba jednak odnieść do konkretnego budynku i konkretnej lokalizacji. Zapotrzebowanie i wydajność pompy będzie zatem różna w zależności od regionu i panujących tam warunków meteorologicznych.
Laboratorium vs. rzeczywistość
Podczas gdy inwestorzy zachwycają się współczynnikiem COP powyżej 4,0 (pompy powietrzne), testy terenowe pokazują, że wartości SCOP dla powietrznych pomp ciepła zazwyczaj nie przekraczają 3,1. To działa w obie strony. Trudno mi było wytłumaczyć klientowi, aby nie zniechęcał się współczynnikiem COP = 2,3 przy temperaturze zewnętrznej -7 ˚C. W jego lokalizacji oznaczałoby to, że przez zdecydowaną większość okresu grzewczego pompa z 1kW energii pobranej wyprodukuje więcej niż 2,3 kW energii cieplnej. Jeśli jedni wypowiadają się krytycznie o pompach ciepła a drudzy przekonują do ich stosowania, komu powinien wierzyć przeciętny Kowalski? Pozostaje zdać się na rzetelnego audytora energetycznego.
Nowość czy bylejakość
W Austrii w latach 1975–2005 zbudowano 190200 systemów pomp ciepła. Większość pomp ciepła zainstalowano w latach 1986 i 1987 r. Elektryczne pompy ciepła są zatem dostępne na rynku od ponad 40 lat. Nawet jeśli w Polsce jest to nowość, zaskakuje fakt, że występują poważne błędy w planowaniu i montażu instalacji.
Częste błędy instalacji
Błędy montażowe zmniejszają oczekiwane oszczędności energii, a nawet mogą powodować straty. Badanie dotyczące występowania błędów w projektowaniu i wykonaniu pomp ciepła przez ekspertów w Niemczech wykazało, że prawie jedna trzecia testowanych instalacji okazała się nie do naprawienia. Połowa problemów pojawiła się w ciągu pierwszych dwóch lat. W Polsce nikt takich badań nie przeprowadził. Aby nie narazić się na straty nie wystarczy zakupić dobrą pompę, ale zadbać o jej odpowiedni dobór i montaż. Podstawowe warunki muszą być dokładnie sprawdzone w audycie energetycznym, a same pompy ciepła wymagają profesjonalnej instalacji i obsługi. Dopiero wówczas można wypowiadać się krytycznie o pompach ciepła.
Jeśli chcesz dobrać odpowiednią pompę ciepła lub potrzebujesz rzetelnie wykonanego audytu energetycznego, zachęcamy do kontaktu z nami – tel.: 570 058 524; e-mail: biuro@inwentadom.pl lub skorzystania z formularza kontaktowego na stronie: www.inwentadom.pl/kontakt/
Polecamy również inne nasze artykuły z tej serii: Pompy ciepła, ale czy to się opłaca? ; Czy pompa ciepła jest najlepsza? oraz Opłacalność pompy ciepła.
Pozostałe nasze artykuły znajdują się w dziale „blog” na stronie: www.inwentadom.pl/blog/