Budować ekologicznie

Budować ekologicznie

Budownictwo ma znaczący wpływ na środowisko naturalne. Materiały budowlane, takie jak beton, stal, cegła i pustaki, mają duży wpływ na środowisko na etapie produkcji i transportu. Wytwarzanie tych materiałów jest związane z emisją dwutlenku węgla, a także z wykorzystaniem surowców naturalnych i energii. W procesie budowy, maszyny budowlane i samochody są źródłem hałasu i emisji spalin. W tym artykule podajemy argumenty przemawiające za budownictwem ekologicznym.

Bez wymówek

Często panuje pogląd, że „nie można nic zmienić” w tym zakresie, a zatem wysiłki są bezcelowe. Jednak każdy dobrze zaprojektowany, zoptymalizowany ekologicznie budynek, który ma niskie koszty eksploatacji i akceptowalne koszty budowy, służy jako wzór do naśladowania i motywuje innych. O tym, że da się budować ekologicznie a czasem również tanio, przekonują liczne przykłady. Problemem nie jest brak możliwości ale brak wiedzy w tym temacie.

Budować ekologicznie czyli jak

Budynek ekologiczny nie jest terminem zdefiniowanym, ale wyrazem pewnego podejścia do budownictwa. Budynek ekologiczny uwzględnia jego wpływ na otoczenie, środowisko naturalne zarówno w procesie budowy, jak również okresie użytkowania i zwykle wymaga metod budowy, które wpływają tak delikatnie, jak to możliwe na przyrodę. Celem jest pozostawienie przyszłym pokoleniom znośnego i nienaruszonego środowiska. Choć może wydawać się to wizją utopijną, możemy wiele zrobić, by odejść od przemysłowych metod budowy na rzecz zrównoważonego budownictwa.

Zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój to sposób gospodarowania, w którym zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia nie zmniejszy szans zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. W zrównoważonym rozwoju środowisko naturalne jest jego podstawą, gospodarka narzędziem, a dobrobyt społeczeństwa celem. Z definicji zrównoważony rozwój jest zatem przeciwieństwem rabunkowej gospodarki opartej na pazerności korporacji, które w pogoni za zyskiem nie biorą pod uwagę negatywnych konsekwencji swoich działań.

Zobacz prezentację dotyczącą zrównoważonego rozwoju: Wczytaj pdf

Biologia budowlana i zdrowotne jej przesłanki

Biologia budowlana narodziła się w Niemczech zaraz po zakończeniu II wojny światowej. Wzrost demograficzny sprawił, że nastąpił bum budowlany, a na rynku brakowało specjalistów, zatem zaniżono kryteria dostępu do zawodu budowlańca. Domy budowano w pospiechu a zatem ignorowano fakt, że niektóre materiały potrzebują czasu, by uwolnić szkodliwe związki, które niestety są toksyczne dla ludzi. Ludzie wprowadzając się do swoich nowo wybudowanych domów często zaczynali chorować, więc fakt ten nie mógł pozostać niezauważony. Zaczęto badać przyczyny zachorowań i zjawiska zachodzące w budynkach, by je wyeliminować. Na polskich uczelniach technicznych, inżynierowie budowlani zaznajamiani są z podstawowymi zagadnieniami fizyki budowli.

Fizyka budowli czyli w czym jeszcze może pomóc inżynier budownictwa

Fizyka budowli to dział budownictwa, który zajmuje się tematyką taką jak:

  1. Akustyka budynków i ochrona przed hałasem.
  2. Wymiana ciepła między budynkiem, jego elementami i otoczeniem.
  3. Transport wilgoci i pary wodnej pomiędzy budynkiem, jego elementami i otoczeniem.
  4. Naświetlanie obiektów budowlanych.
  5. Reakcja budynku i jego elementów na ogień oraz jego ochrona przeciwpożarowa.
  6. Wpływ warunków atmosferycznych na obiekt budowlany i jego elementy (korozja materiałów i zmiana ich właściwości) 

Zjawiska fizyczne jakie zachodzą w źle zaprojektowanych lub wybudowanych obiektach budowlanych, mogą przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia i samopoczucia użytkowników. Mogą również powodować awarie i uszkodzenia mniejszego lub większego stopnia. Fizyka budowli jest zatem bardzo ważną nauką z której czerpią również audytorzy energetyczni.

Biohabitat czyli odpowiednio dostosowane siedlisko

Biologiczny aspekt budynków uwzględnia interakcje stworzonego siedliska z ludźmi a ponadto wymaga metody budowy, która wspiera fizyczne, psychiczne i duchowe samopoczucie ludzi. Tematy, którymi zajmuje się biologia budowlana, obejmują:

  • Dobre samopoczucie i komfort
  • Ekspozycja i naturalne oświetlenie
  • Toksyny w / z materiałów budowlanych
  • Występowanie promieniotwórczości naturalnej
  • Ochrona akustyczna
  • Ochrona przed korozją biologiczną
  • Oszczędność energii i zasobów naturalnych
  • Współistnienie i oddziaływanie na faunę
  • Psychologię budynków (m.in. wpływ kształtów i kolorów na psychikę człowieka)

Budować ekologicznie czyli z myślą o wydatkach

W większości przypadków tylko koszty budowy są uwzględniane w decyzjach budowlanych, natomiast późniejsze koszty są pomijane. Kolejne koszty (eksploatacji, konserwacji, serwisowania, czyszczenia …) ponoszone są przez cały okres trwałości budynku i mogą przewyższać koszty budowy. Uwzględnienie całkowitych kosztów w okresie użytkowania budynku prowadzi zatem do świadomych i odpowiedzialnych wyborów. Ponadto budynki zbudowane zgodnie z kryteriami ekologicznymi mają najwyższy poziom komfortu oraz wspierają dobre samopoczucie jego użytkowników. Niestety rezygnacja z uprzemysłowionych metod budowy wymaga świadomego kierownictwa (kierownik budowy, projektant) oraz wyboru odpowiednich materiałów.

Przykładowe rodzaje ekologicznych budynków

Earthship

“Earthship” to styl architektoniczny, który został opracowany przez architekta Michaela Reynoldsa w latach 70. XX wieku. Earthship to budynek pasywny, który ma za zadanie wykorzystywać energię słoneczną i materiały naturalne oraz przetworzone, takie jak opony samochodowe, puszki, butelki, drewno i glina. Budynek ma za zadanie być samowystarczalnym domem, który zapewnia mieszkańcom wodę, energię elektryczną, kanalizację i produkcję żywności. Earthship jest zaprojektowany tak, aby działał jako schronienie ziemne, które reguluje temperaturę wewnątrz budynku, a także jest odporny na ekstremalne temperatury.

Budynki COB

Budynek COB wykonuje się z gliny zmieszanej z sieczką słomianą, formowanej ręcznie tj. bez użycia szalunków. Plastyczność wilgotnej gliny pozwala na uzyskiwanie rzeźbiarskich efektów. Podobnie jak w przypadku earthshipów, czasem dla uzyskania ciekawych efektów wizualnych do budowy używa się kolorowych szklanych butelek oraz nieobrobionego drewna.

W przeciwieństwie do budynków murowanych, w których stosuje się cegły lub bloki, ściany budynków typu “COB” są zbudowane z jednorodnej masy. Budynek typu “COB” jest zwykle energooszczędny, ponieważ glina i słoma są dobrymi izolatorami termicznymi. Technika ta jest stosowana od wieków i jest nadal popularna w niektórych częściach świata, szczególnie w krajach rozwijających się.

Budować ekologicznie z Rammed Earth

Rammed Earth, czyli ziemia ubijana w szalunkach, to technika wznoszenia ścian budynków z ziemi zwykle stabilizowanej cementem lub wapnem. Na fundamencie ustawia się szalunki, do których wsypuje się mieszankę ziemi o odpowiedniej wilgotności i składzie a następnie ubija. Niekiedy dla uzyskania efektu dekoracyjnego stosuje się dodatki o różnych kolorach, np. sproszkowaną kredę, wapno lub popiół. Technika ta jest stosowana od wieków i jest nadal popularna w niektórych częściach świata, szczególnie w krajach o suchym klimacie. Budynek typu “Rammed Earth” jest zwykle energooszczędny, ponieważ glina i piasek są dobrymi izolatorami termicznymi. Współczynnik przewodzenia ciepła dla ścian z gliny wynosi około 0,5 W/m2K. Oznacza to, że ściany te są w stanie zatrzymać ciepło zimą lub chłód latem wewnątrz budynku.

Budować ekologicznie Straw Bale

Straw Bale są budowane ze sprasowanych bloczków słomy. Czasem bloczki słomy stanowią materiał konstrukcyjny a czasem tylko wypełnienie w konstrukcji szkieletowej. Zwykle poszczególne warstwy bloków słomianych łączy się za pomocą drewnianych żerdzi. Bale słomiane zawierają zwykle łodygi zbóż, takich jak pszenica, ryż, żyto lub owies. Budynki z bali słomianych są zwykle energooszczędne, ponieważ słoma jest dobrym izolatorem termicznym. Współczynnik przewodzenia ciepła dla ścian z bali słomy wynosi około 0,05 W/m2K.

Budynki z bali słomianych są często budowane w ramach projektów budownictwa naturalnego. Do zalet bali słomianych można zaliczyć odnawialność materiału, niski koszt, łatwą dostępność i wysoką wartość izolacyjną. Wady to podatność na gnicie, trudności z uzyskaniem ubezpieczenia dla takiego budynku i zajmowanie dużej przestrzeni przez same bale słomiane.

Budować ekologicznie z Adobe Bricks

Budynki budowane z cegieł lub bloków ziemnych formowanych a następnie suszonych na słońcu. Technikę wykorzystuje się głównie w krajach ciepłych, w których występują małe ilości opadów atmosferycznych.

Earth Bag

Konstrukcja worków z ziemią jest niedrogą metodą budowania, wykorzystującą głównie lokalną glebę do tworzenia ścian a nawet kopuł. Worki wypełnia się glebą a następnie układa jeden na drugi przekładając warstwy drutem kolczastym. Tę technikę stosuje się od lat 70 XX wieku i uważa ją za jedną z najtańszych metod budowy domów. Budynki z worków z ziemią są zwykle energooszczędne, ponieważ ziemia jest dobrym izolatorem termicznym. Współczynnik przewodzenia ciepła dla ścian z worków z ziemią wynosi około 0,2 W/m2K.

Jeśli chcesz sprawdzić stan budynku przed zakupem lub zlecić wykonanie ekspertyzy budowlanej bądź audytu energetycznego, zachęcamy do kontaktu z nami – tel.: 570 058 524; e‑mail: biuro@inwentadom.pl

Polecamy również inne nasze artykuły z tej serii: „Domy z gliny” ; „20 porad i wskazówek, jak zaoszczędzić pieniądze w gospodarstwie domowym” oraz „Opłacalność pompy ciepła„.

Pozostałe nasze artykuły znajdują się w dziale „blog” na stronie: www.inwentadom.pl/blog/

Scroll to Top