Jakie systemy grzewcze można stosować po 2024 roku? Który system grzewczy jest odpowiedni dla Twojego domu? Przedstawimy Ci przegląd przyszłościowych systemów grzewczych i powiemy Ci, jakie są ich zalety i wady.
Najważniejsze fakty w pigułce:
- Zaplanuj wymianę systemu grzewczego na wczesnym etapie, zanim system grzewczy się zepsuje.
- Ogrzewanie energią odnawialną często szybko się zwraca dzięki atrakcyjnym programom dotacji.
- Podatek od emisji CO2 i wzrost cen paliw sprawiają, że ogrzewanie paliwami kopalnymi z roku na rok jest znacznie droższe.
Wybór nowego systemu grzewczego wymuszony będzie przez działania UE
Unia Europejska wprowadza szereg działań mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych związanych z ogrzewaniem budynków. Polityka klimatyczna UE, w najbliższych latach przewiduje wprowadzanie ograniczeń odnośnie nowych systemów grzewczych. W 2021 roku Komisja Europejska przedstawiła pakiet „Fit for 55”, który zakłada redukcję emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 roku. Pakiet ten planuje wprowadzić szereg działań, takich jak:
- Poprzez dotacje zachęcanie do wymiany starych kotłów na nowe, bardziej energooszczędne modele.
- Promowanie systemów grzewczych opartych na odnawialnych źródłach energii, takich jak pompy ciepła, kolektory słoneczne, itp.
- Stopniowe wprowadzanie zakazów używania kotłów opartych na paliwach kopalnych.
- Wprowadzenie od 2027 r. dodatkowych podatków naliczanych do ceny zakupu paliw kopalnych (patrz. EPBD).
- Wprowadzenie systemów inteligentnego zarządzania energią (tzw. BMS), które pozwolą na lepsze wykorzystanie energii i ograniczenie jej zużycia.
Nowy system grzewczy z myślą o przyszłości
Do 2045 roku wszystkie systemy grzewcze muszą być zasilane wyłącznie energią odnawialną. Dlatego planując nowy system grzewczy, patrz w przyszłość: planuj rozważnie i z wyprzedzeniem, ponieważ zwykle jest to decyzja na następne 20 lat! Zwróć uwagę na wymogi prawne i stwórz hamonogram dla modernizacji swojego budynku. Ponieważ inne projekty remontowe również mogą mieć wpływ na system grzewczy – dlatego wszystko powinno do siebie dobrze pasować. Zastanów się, w jaki sposób możesz wdrożyć perspektywiczne systemy grzewcze, takie jak pompa ciepła, podłączenie do sieci ciepłowniczej, ogrzewanie pelletem lub system solarny. Są to rozwiązania tanie w eksploatacji i nie zostaną wycofane zbyt szybko. Jeśli nie jesteś jeszcze w stanie całkowicie przestawić się na energię odnawialną, istnieją również tak zwane hybrydowe systemy grzewcze, w których łączy się kilka źródeł ciepła. Pozwól, aby niezależny audytor energetyczny doradził Ci, analizując Twoją indywidualną sytuację i potrzeby grzewcze.
Świadomie wybrany system grzewczy w oparciu o klasę efektywności energetycznej
Nowe źródła ciepła (kotły, pompy ciepła itp.) posiadają klasy efektywności energetycznej, podobnie jak urządzenia gospodarstwa domowego. Klasy wahają się od A do G i mają na celu pomóc w wyborze energooszczędnego i przyjaznego dla środowiska systemu grzewczego. Sprawność systemu grzewczego zależy głównie od stanu termoizolacji i szczelności budynku. Etykieta energetyczna dotyczy źródła ciepła użytkowanego w warunkach normowych i nie bierze pod uwagę stopnia termomodernizacji budynku. Ponadto nie wszystkie systemy grzewcze mają taką etykietę energetyczną. Na przykład klas efektywności energetycznej nie stosuje się do systemów solarnych.
System grzewczy z pompą ciepła wykorzystującą ciepło z ziemi, powietrza lub wody
Budynki poddane termomodernizacji i stosujące ogrzewanie podłogowe mogą skutecznie eksploatować pompy ciepła. W takich przypadkach pompa ciepła osiąga wyższą wydajność. Szczególnie ważny jest staranny dobór pompy ciepła w systemie grzewczym. Prawidłowy dobór pompy ciepła przez audytora energetycznego na podstawie obliczeniowego zapotrzebowania budynku na ciepło (tzw. OZC) pozwoli uniknąć częstego włączania się źródła szczytowego. To znacznie zmniejsza zużycie energii i koszty ogrzewania. Jeśli pompa ciepła jest za mała, istnieje ryzyko, że pomieszczenia nie będą ogrzewane do odpowiedniej temperatury. System grzewczy ze zbyt dużą pompą ciepła również rodzi wiele problemów. W tym przypadku można liczyć się z szybszym zużyciem sprężarki i wcześniejszym uszkodzeniem pompy ciepła.
Jeśli potrzebujesz skorzystać z usługi profesjonalnego doboru pompy ciepła na podstawie obliczeń zapotrzebowania budynku na ciepło, zapraszam do kontaktu z nami. Tel.: 570 058 524 lub e-mail: biuro@inwentadom.pl
Koszty związane z pompą ciepła
Pompy ciepła wydają się być początkowo droższym rozwiązaniem niż tradycyjne kotły. Jednak w przypadku nowych budynków można uniknąć dodatkowych kosztów, takich jak ułożenie przyłącza gazowego czy budowa komina. Ponadto, nie ma potrzeby regularnych wizyt kominiarza, a klasyczna kotłownia nie jest już wymagana. Pompę ciepła można łatwo umieścić w mniejszym pomieszczeniu technicznym. Szczegółowe informacje na temat pomp ciepła znajdziesz tutaj.
System grzewczy w oparciu o ogrzewanie hybrydowe
Jeśli nie jesteś jeszcze w stanie całkowicie przestawić się na energię odnawialną, możesz wybrać rozwiązanie pośrednie. Ogrzewanie hybrydowe łączy dwa lub więcej źródeł ciepła w jednym systemie – na przykład pompę ciepła i kocioł kondensacyjny. Ogrzewanie hybrydowe można podłączyć w taki sam sposób, jak konwencjonalny system grzewczy. Jedną z wad tego rozwiązania jest to, że jest ono nadal zależne od paliw kopalnych i związanego z nimi wzrostu cen. W źle docieplonych budynkach, w których pompa ciepła nie działałaby jeszcze wystarczająco wydajnie, warto pomyśleć o termomodernizacji i wymianie stolarki. Więcej na temat ogrzewania hybrydowego przeczytasz tutaj.
System grzewczy pobierający ciepło z sieci ogrzewania miejskiego
Systemy grzewcze wielu budynków w miastach korzystają obecnie z sieci ciepłowniczej. Energia cieplna sieciowa jest często produkowana w procesach jednoczesnego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, na przykład w elektrowniach lub spalarniach odpadów. Ciepło wydzielane w tych miejscach jest przesyłane do gospodarstw domowych za pomocą izolowanych rur. Ciepłownictwo miejskie jest bardzo efektywną formą wytwarzania energii, ale nie jest alternatywą dla wszystkich. Przede wszystkim ciepło sieciowe nie jest dostępne wszędzie. Jedną z zalet sieci ciepłowniczej jest to, że nie musisz martwić się o koszty związane z konserwacją systemu grzewczego i przeglądami kominiarskimi. To jednak czy ogrzewanie sieciowe będzie ekonomiczne, zależy od tego jak szybko ciepłownia lub elektrociepłownia zaopatrująca w ciepło Twój rejon dostosuje się do wytycznych UE. Jeśli ciepło sieciowe będzie opierało się na spalaniu paliw kopalnych, jego cena również będzie mocno szła w górę.
Solary wpięte w system grzewczy budynku i do przygotowania ciepłej wody
Możliwe jest wykorzystanie energii słonecznej do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Instalacja fotowoltaiczna służy do wytwarzania energii elektrycznej a do wytwarzania ciepła potrzebne są panele słoneczne (solary). Solary można użyć do podgrzewania ciepłej wody, a także do wspomagania systemu grzewczego, jeśli powierzchnia paneli jest wystarczająco duża. Ponieważ pozyskiwanie energii słonecznej w zimie jest kłopotliwe, solary są często łączone z innym źródłem ciepła. W tym celu system grzewczy często wykorzystuje gazowy kocioł kondensacyjny, kocioł na pellet lub pompę ciepła. Planując i wymiarując instalację solarną, należy wziąć pod uwagę wiele zmiennych. Na przykład wydajność solarów zależy od powierzchni, orientacji i nachylenia kolektorów. Aby efektywnie wykorzystać system solarny, należy go zaplanować pod kątem rzeczywistego zapotrzebowania budynku na ciepłą wodę lub ogrzewanie. W tym celu zaleca się zlecenie wykonania stosownych obliczeń OZC wykonanych przez audytora energetycznego.
Zautomatyzowany system grzewczy z kotłami na pellet drzewny
Jeśli nie możesz lub nie chcesz rezygnować z drewna jako źródła ciepła powinieneś rozważyć kocioł na pellet drzewny. Pellet drzewny to prasowane trociny stanowiące odpad po obróbce drewna. W porównaniu z drewnem opałowym są bardziej przyjazne dla środowiska. Pellet drzewny charakteryzuje się niską zawartością wody, pozostawia minimalną ilość popiołu, emituje znacznie mniej zanieczyszczeń i może być automatycznie przewożony do komory spalania. System grzewczy z kotłem na pellet może być wyposażony w automatyczny podajnik, co jest bardzo wygodne. Co prawda popiół należy usuwać kilka razy w roku, ale coroczna kontrola kominiarska będzie konieczna. Potrzebne jest również suche pomieszczenie do przechowywania pelletu. Inwestowanie w kotły na pellet drzewny jest opłacalne, a używanie pelletu jako odnawialnego źródła energii jest promowane przez różne programy dotacyjne. Warunkiem jest jednak zastosowanie kotła spełniającego dyrektywę ekoprojektu.
Ogrzewanie drewnem
Drewno opałowe w postaci kłód jest uznane jest jako odnawialne źródło energii. Zatem system grzewczy oparty na spalaniu drewna opałowego może stanowić alternatywę dla paliw kopalnych. Drewno takie musi jednak być certyfikowane i odpowiednio suche. Spalanie drewna uwalnia tyle CO2, ile drzewo wcześniej wchłonęło. Wysoka cena drewna, koszty transportu, konieczność posiadania dużej przestrzeni magazynowej i ręczna obsługa kotła sprawiają, że jest to rzadko wybierane źródło ciepła.
Kominki i piece kaflowe
Kominek lub piec kaflowy tworzą przyjemną atmosferę, ale zwykle ogrzewają tylko jedno pomieszczenie. Nie jest to ani wydajne, ani szczególnie przyjazny dla środowiska system grzewczy. Ponadto ogrzewanie drewnem w kilku piecach jest zwykle droższe i niż przygotowanie ciepła w centralnym kotle. W razie potrzeby istniejący kominek można wyposażyć w płaszcza wodny. Dzięki temu kominek jest bardziej przyjazny dla środowiska i pozwala na przygotowanie ciepłej wody grzewczej. Do końca 2024 roku wszyskie stare piece opalane drewnem, wkłady do pieców kaflowych i kominki grzewcze muszą zostać wycofane z eksploatacji, zmodernizowane lub wymienione, jeżeli nie spełniają określonych wartości dopuszczalnych dla pyłu i tlenku węgla. Coraz częściej też wyposaża się odpowiednie służby w drony, kontrolujące dym z komina.
Popularne systemy grzewcze w oparciu o kotły kondensacyjne
Kotły kondensacyjne stanowią część klasycznej techniki grzewczej. Są powszechnie stosowane jako kotły olejowe lub gazowe, ale istnieją także kotły kondensacyjne zasilane pelletami. Ogrzewanie paliwami kopalnymi staje się coraz droższe ze względu na obecny wzrost cen paliw i rosnący z roku na rok podatek od emisji CO2. Do 2035 roku planuje się zakaz sprzedaży kotłów gazowych, a kotły na olej opałowy będą wycofane jeszcze przed tą datą. Możliwe jest połączenie paliw kopalnych i odnawialnych źródeł energii (OZE), ale warto zadbać o to, aby co najmniej 65% energii pozyskiwane było z OZE. Należy więc zastanowić się czy warto system grzewczy wyposażać w kotły kondensacyjne. Więcej na temat kotłów kondensacyjnych przeczytasz tutaj.
Ogrzewanie ogniwami paliwowymi – System grzewczy przyszłości?
W ogniwie paliwowym wodór i tlen reagują, tworząc wodę. W tym procesie chemicznym wytwarza się energię elektryczna a jednocześnie uwalnia się ciepło reakcji. Produktem ubocznym jest czysta woda, którą również można wykorzystać. System grzewczy w oparciu o ogniwa paliwowe jest bardzo wydajny. W przypadku domów jednorodzinnych na rynku dostępne są urządzenia, które wytwarzają mniej niż 1 kW energii elektrycznej. Zazwyczaj sprzedaje się jako system hybrydowy z kotłem kondensacyjnym. Ogniwa paliwowe są drogim rozwiązaniem a technologia jest dopiero rozwijana. Problem może również stanowić dostawa i magazynowanie wodoru. Wodór ma niską gęstość energetyczną, co oznacza, że potrzebna jest duża ilość wodoru, aby wytworzyć wystarczającą ilość energii do ogrzania budynku.
Kogeneracja
Wdrożenie kogeneracji możliwe jest zwykle w zakładach produkcyjnych. Dzięki niej realizuje się procesy produkcyjne i jednocześnie pozyskuje ciepło. W zakładzie silniki napędzają agregat prądotwórczy lub maszyny, a ciepło odpadowe zasila system grzewczy i przygotowania ciepłej wody. To skojarzone wytwarzanie energii wymaga jej około 30% mniej niż oddzielne wytwarzanie prądu (w elektrowni) i ciepła (w kotle). Jedną z zalet kogeneracji jest możliwość bezpośredniego zużywania wytworzonej energii w budynku. Obecnie pojawiają się bloki kogeneracyjne, które nadają się do domów jednorodzinnych i bliźniaczych. Dzięki modyfikacji konstrukcji bloków kogeneracyjnych, udało się opracować kompaktowe rozwiązania o mocy poniżej 3 kWel. Seryjną produkcję uruchomiły firmy EHE z Hiszpanii i Senertec GmbH z Niemiec.
Nocny grzejnik akumulacyjny
Obecnie nie zaleca się używania systemów grzewczych opartych na elektrycznych grzejnikach akumulacyjnych. Grzejniki te zamieniają energię elektryczną na ciepło w stosunku 1:1. Jest to zatem znacznie mniej wydajne źródło niż pompa ciepła. Szczególnie w źle docieplonych budynkach może to prowadzić do bardzo wysokich kosztów za energię elektryczną. Wykorzystanie grzejników akumulacyjnych w systemie grzewczym miało miejsce przy wykorzystaniu tańszej taryfy nocnej. Grzejnik korzystając z tańszego prądu, produkował prąd magazynował go w ceramicznym, stalowym lub marmurowym wkładzie, który oddawał ciepło przez cześć dnia. Aktualnie grzejniki akumulacyjne są trudno dostępne a ich użycie można rozważać głównie przy współpracy z instalacją fotowoltaiczną i raczej jako alternatywę. Więcej na temat grzejników akumulacyjnych przeczytasz tutaj.
Jeśli chcesz zlecić wykonanie audytu energetycznego lub uzyskać fachową poradę w zakresie pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych czy termomodernizacji, zachęcamy do kontaktu z nami: tel.: 570 058 524; e-mail: biuro@inwentadom.pl
Polecamy również inne nasze artykuły z tej serii: Pompy ciepła – wszystko co musisz o niej wiedzieć! , Ogrzewanie gazowe kondensacyjne oraz Odlicz termomodernizację od podatku w rocznym zeznaniu PIT!
Pozostałe nasze artykuły znajdują się w dziale „blog” na stronie: www.inwentadom.pl/blog/