Badanie termowizyjne budynku – tania, szybka i nieinwazyjna metoda diagnostyczna

Badanie termowizyjne budynku

Badanie termowizyjne budynku – co to takiego?

Badanie termowizyjne budynku, odgrywa istotną rolę w identyfikacji problemów związanych z izolacją cieplną i szczelnością budynku. Termowizja polega na rejestrowaniu promieniowania podczerwonego emitowanego przez obiekty o różnych temperaturach. Narzędzie to umożliwia wizualizację strat cieplnych w budynku, lokalizację mostków termicznych oraz identyfikację obszarów wymagających poprawy izolacji. Badania termowizyjne umożliwia właścicielom budynków podejmowanie skutecznych działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej, redukcję kosztów ogrzewania oraz zwiększenie komfortu cieplnego. Badanie termowizyjne jest nieinwazyjne, szybkie i niezwykle precyzyjne.

Miejsca ucieczki ciepła z budynku
Miejsca ucieczki ciepła z budynku [źródło własne: inwentadom]

Cel i znaczenie analizy termowizyjnej w budynkach

Badanie termowizyjne budynku (inaczej termowizja, termografia), odgrywa kluczową rolę w dziedzinie diagnozowania budynków. Głównym celem tego nieinwazyjnego badania jest:

  • identyfikacja obszarów utraty ciepła oraz zlokalizowanie potencjalnych problemów z izolacją termiczną,
  • ocena opłacalności przeprowadzenia termomodernizacji budynku i wskazanie newralgicznych elementów,
  • weryfikacja szczelności drzwi i okien oraz poprawności montażu stolarki,
  • sprawdzenie, czy prace dociepleniowe zostały przeprowadzone poprawnie
  • wykrycie przerw w izolacji termicznej budynków,
  • odnalezienie miejsc, w których występują zawilgocenia i odszukanie źródło jego pochodzenia,
  • znalezienie przyczyny wadliwego działania ogrzewania podłogowego,
  • wykrycie miejsc mostków termicznych przyczyniających się do wyższych rachunków za energię,
  • zdiagnozowanie uszkodzeń spowodowanych przez gryzonie (m.in. kuny),
  • zlokalizowanie przebiegu ukrytych w ścianie, stropie lub podłodze instalacji grzewczych.

Znaczenie badania termowizyjnego polega na umożliwieniu szybkiego, precyzyjnego i kompleksowego zrozumienia stanu termicznego, szczelności i zawilgocenia budynku.

Badanie termowizyjne budynku
Po lewej ogrzewanie ścienne za pomocą ciepłego powietrza, po prawej wykryte nieszczelności przy drzwiach tarasowych [źródło własne: inwentadom]

Zasada działania termowizji

Działanie termowizji opiera się na rejestrowaniu promieniowania podczerwonego, niewidocznego dla ludzkiego oka, które emitowane jest przez ciała i powierzchnie w zależności od ich temperatury. Badania termowizyjne pozwalają na rejestrowanie i zobrazowanie różnic temperatur na powierzchni budynku, co umożliwia ich interpretację. Dzięki temu badanie termowizyjne staje się niezwykle skuteczną metodą w identyfikacji miejsc o potencjalnych problemach, takich jak nieszczelności, ubytki izolacji czy mostki termiczne. Wykorzystanie termowizji jako narzędzia diagnostycznego w badaniach budynków pozwala na szybkie i precyzyjne określenie obszarów wymagających uwagi. Z uwagi, że jest to badanie nieinwazyjne, koszty jego przeprowadzenia są niższe niż wykonania odkrywek. Koszty obejmują konieczność wykonania krótkiego badania na miejscu oraz analizy i interpretacji wyników jak również przygotowania raportu końcowego zawierającego analizę problemów i zalecenia. Ponadto badanie termowizyjne nie powoduje zniszczeń, które wymagałyby późniejszych napraw.

Ogrzewanie podłogowe
Ogrzewanie podłogowe: analiza poprawności wykonania podłogówki w budynku [źródło własne: inwentadom]

Przygotowanie do badania termowizyjnego budynku

Przygotowanie do badania termowizyjnego budynku obejmuje uwzględnienie warunków atmosferycznych, a także spełnienie normowych wymagań. Warunki atmosferyczne, takie jak temperatura otoczenia, wilgotność powietrza, siła i kierunek wiatru czy nasłonecznienie, mają istotny wpływ na precyzję wyników termowizyjnych. Wysoka wilgotność powietrza może skutkować kondensacją pary wodnej na powierzchniach budynku, co może wprowadzać zakłócenia w interpretacji obrazów termowizyjnych. Nasłonecznienie może zaburzać odczyt temperatury w miejscach ucieczki ciepła z budynku a wiatr może wychładzać wystające części budynku i narożniki lub elewacje naporowe. Dlatego istotne jest, aby przeprowadzać badania w warunkach umiarkowanej wilgotności, stabilnej temperatury, małej wietrzności i przy zachmurzeniu lub przynajmniej zacienieniu budynku. Zalecenia normowe wymagają, by badania były przeprowadzone na zewnątrz oraz wewnątrz budynku. Ponadto różnica temperatury między wnętrzem budynku a otoczeniem zewnętrznym musi wynosić minimum 10 Kelvinów. Również zbyt niska temperatura zewnętrzna może utrudniać interpretację wyników.

Zapewnienie przez właściciela odpowiednich warunków do przeprowadzenia badania termowizyjnego

Ze strony właściciela budynku wymaga się, by zapewnił właściwe warunki do przeprowadzenia badania termowizyjnego. Należy zapewnić przejście wokół budynku, najlepiej w odległości kilku metrów od ścian oraz swobodny dostęp do pomieszczeń wewnętrznych. Firany i zasłony powinny zostać odsunięte a z parapetów zdjęte przedmioty. Należy domknąć okna, zlikwidować mikrouchyły i przymknąć nawietrzaki okienne. Okna powinny być zamknięte na kilka godzin przez przeprowadzeniem badania. Nie trzeba odsuwać ciężkich mebli od ścian ale lekkie przedmioty oraz sofy i fotele należy odsunąć na odległość co najmniej pół metra tuż przed badaniem. Jeśli badanie ma dotyczyć również ogrzewania płaszczyznowego (podłogowe, ścienne itp.) to należy dzień przed badaniem wyłączyć to ogrzewanie. Przy ogrzewaniu kaloryferowym, nie należy mocno odkręcać kaloryferów. Wszystkie emitory ciepła, chłodu lub wilgoci powinny być oddalone od miejsc, których badanie ma dotyczyć. W trakcie badania operator poinformuje kiedy należy włączyć ogrzewanie i przywrócić obieg powietrza w pomieszczeniach poprzez mikrouchyły i otwarte nawietrzaki.

Badanie termowizyjne instalacji elektrycznego ogrzewania podłogowego [źródło własne: inwentadom]
Badanie termowizyjne instalacji elektrycznego ogrzewania podłogowego [źródło własne: inwentadom]

Wymogi prawidłowego wykonania badania termowizyjnego budynku

Przestrzeganie odpowiednich odległości pomiarowych, kątów widzenia kamery, czy kalibracji sprzętu, jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych danych diagnostycznych. Ścisłe przestrzeganie norm wpływa nie tylko na precyzję pomiarów, ale także umożliwia porównywalność wyników pomiędzy różnymi badaniami. Okazuje się, że nawet najlepszy sprzęt wymaga przeszkolonego operatora, aby badanie miało jakąkolwiek wartość. Z pozoru wydaje się bowiem, że badanie wymaga zrobienia kilkunastu zdjęć. Jednak ich właściwe wykonanie wymaga większego przygotowania i wiedzy niż wykonanie profesjonalnej fotografii lustrzanką na ustawieniach manualnych. W trakcie badania należy prać pod uwagę m.in. emisyjność materiałów, refrakcję, dyfrakcję, inferencję, rozpraszanie, absorpcję promieniowania, transmisję zewn. układu optycznego itd.

Przeprowadzenie badania termowizyjnego budynku

Przeprowadzenie badania termowizyjnego budynku to ważny etap, który wymaga precyzyjnego planowania tras pomiarowych i ustawień kamery. Zazwyczaj termowizja na miejscu zajmuje około 2 godzin. Preferujemy by w tym czasie właściciel towarzyszył operatorowi, szczególnie przy wykonywaniu termowizji wewnątrz budynku. Ustawienia kamery, takie jak kąt widzenia i odległość od badanych powierzchni, mają kluczowe znaczenie. W trakcie badania, ważne jest także odpowiednie dostosowanie parametrów kamery do warunków otoczenia. Profesjonalne wykonanie pomiarów termowizyjnych wymaga także uwzględnienia różnych materiałów budowlanych, które mogą reagować zróżnicowanie na zmiany temperatury. Wszystko to ma kluczowe znaczenie. Czasem też należy usunąć lub przesunąć jakiś przedmiot, który zaburza wyniki pomiarów lub utrudnia przeprowadzenie termowizji.

Badanie termowizyjne budynku
Badanie termowizyjne budynku: sprawdzenie czy nie doszło do zapowietrzenia kaloryferów [źródło własne: inwentadom]

Analiza i interpretacja wyników pomiarów termowizyjnych

Analiza wyników pomiarów w ramach badania termowizyjnego budynku przy zastosowaniu specjalistycznego oprogramowania i ich interpretacja stanowi kluczowy etap. Dzięki uzyskanym obrazom termowizyjnym możliwe jest precyzyjne zlokalizowanie miejsc, w których występują straty cieplne, zawilgocenie, kondensacja czy przemarzanie. Niestety jest to najbardziej pracochłonny i żmudny etap, który w przypadku domu jednorodzinnego może wymagać poświęcenia 32 godzin pracy (4 dni). W rezultacie, jednak otrzymujemy raport z kompleksową oceną stanu termicznego budynku. Zawiera on profesjonalnie przygotowane termogramy, opis zaobserwowanych nieprawidłowości, przyczyny ich powstania i wskazania działań naprawczych. W przypadku domu jednorodzinnego standardowe opracowanie zajmuje 60 do 90 stron, przy czym minimum 10 stron to głównie opisy, wnioski i zalecenia. Całość opatrzona jest pieczątką z uprawnieniami osoby wykonującej badanie.

Obszary zastosowania badania termowizyjnego w praktyce

Zastosowania badania termowizyjnego w praktyce są niezwykle wszechstronne i obejmują szereg obszarów, w tym efektywność energetyczną, diagnostykę budowlaną (np. wykrycie miejsc przecieków), czy jako dowód w postepowaniach sądowych. Badanie termowizyjne umożliwia precyzyjne określenie miejsc o niskiej izolacyjności i wad w dociepleniu, jak również miejsc nieszczelności (np. wokół okien i drzwi). Diagnostyka budowlana wykorzystuje tę technologię do identyfikacji mostków termicznych, wilgoci oraz wad konstrukcyjnych, umożliwiając skuteczne planowanie remontów i modernizacji. W obszarze utrzymania ruchu, termowizja jest wykorzystywana do monitorowania stanu technicznego maszyn i instalacji. Umożliwia ona wykrywanie potencjalnych usterek w wcześniejszą reakcję (np. wymianę uszkodzonego elementu zanim dojdzie do zatrzymania produkcji). Ponadto, w kontekście bezpieczeństwa, badanie termowizyjne pozwala na szybkie lokalizowanie przecieków oraz zwarć w instalacjach elektrycznych, co jest kluczowe dla uniknięcia awarii i pożarów.

Miejsce kondensacji pary wodnej
Ustalenie miejsc kondensacji pary wodnej [źródło własne: inwentadom]

Badanie termowizyjne budynku jest badaniem jakościowym

Dzięki dokładnej analizie wyników możliwe jest zlokalizowanie obszarów, gdzie występują straty cieplne, mostki termiczne czy inne wady izolacji. Identyfikacja tych problemów stanowi punkt wyjścia do opracowania strategii poprawy izolacyjności. Badanie wskazuje, gdzie warto inwestować w celu zminimalizowania utraty ciepła i obniżenia kosztów związanych z ogrzewaniem. Należy jednak zaznaczyć, że w przeciwieństwie do audytu energetycznego, badanie termowizyjne budynków jest badaniem jakościowym. Oznacza to, że z badania tego nie dowiemy się jakie są lub będą koszty ogrzewania jak również nie poznamy konkretnych wartości strat ciepła np. w kWh/m2. Nie dowiemy się w jakim stopniu poszczególne ulepszenia wpłyną na obniżenie rachunków oraz jakie będą czasy zwrotu z inwestycji. Audyt energetyczny jest opracowaniem techniczno-ekonomicznym opartym na obliczeniach. Badanie termowizyjne jest zatem uzupełnieniem audytu energetycznego i pozwala na uzyskanie lepszych danych do jego opracowania. Choć przepisy nie wymagają, by przed wykonaniem audytu energetycznego przeprowadzona została termowizja, jest to wysoce zalecane.

Termowizja wyciek
Termowizja: wykrycie miejsc wycieku z instalacji wodnej [źródło własne: inwentadom]

Korzyści z badania termowizyjnego budynku

Badanie termowizyjne budynku przynosi liczne korzyści, wpływając pozytywnie na efektywność energetyczną, komfort cieplny i niższe koszty ogrzewania. Jednym z kluczowych aspektów jest oszczędność energii, wynikająca z identyfikacji obszarów o niskiej izolacyjności oraz eliminacji mostków termicznych. Dzięki temu inwestorzy mogą podejmować świadome decyzje dotyczące poprawy izolacji, co przekłada się na zminimalizowanie strat cieplnych i, w rezultacie, redukcję kosztów eksploatacji budynku. Termografia umożliwia także zwiększenie komfortu cieplnego mieszkańców, eliminując zimne obszary, poprawiając ogólną izolacyjność pomieszczeń i temperaturę odczuwalną.

Badanie termowizyjne budynku – wyzwania i ograniczenia

Termowizja budynku, mimo licznych korzyści, napotyka także na pewne wyzwania i ograniczenia. Czynniki wpływające na dokładność pomiarów obejmują warunki atmosferyczne, takie jak opady deszczu czy silne wiatry, które mogą zakłócać precyzję termowizji. Ponadto, granice stosowalności termowizji w badaniach budynków wynikają z różnic w strukturze materiałów i ich właściwościach termicznych. Niektóre powierzchnie mogą odbijać lub pochłaniać promieniowanie podczerwone w sposób, który utrudnia prawidłową interpretację wyników. Staje się to dużym problemem w przypadku badania ogrzewania podłogowego lub wycieków w przegrodach, których powierzchnie zostały wykafelkowane. Dodatkowo, skomplikowane układy konstrukcyjne, takie jak warstwowe ściany, mogą stanowić wyzwanie dla dokładności pomiarów. Warstwy izolacji między nieszczelną rurą a powierzchnią przegrody sprawić mogą, że badanie będzie bezcelowe. Niemniej jednak, świadomość tych wyzwań pozwala na odpowiednie rozpoznanie i dostosowanie procedur badawczych i interpretacyjnych. Niekiedy umożliwia to skuteczne przeciwdziałanie ograniczeniom i pełne wykorzystanie potencjału badania termowizyjnego w diagnostyce budynków.

Termogramy: różne rodzaje filtrów
Termogramy urządzeń elektrycznych (pompy obiegowej instalacji c.o.): różne rodzaje filtrów [źródło własne: inwentadom]

Badanie termowizyjne budynku a dobór sprzętu

W tym kontekście badań termowizyjnych kluczową rolę odgrywają nowoczesne kamery termowizyjne. Używane przez nas urządzenia to markowe kamery z funkcją Infrared Guided Measurement (IGM™) i Multi-Spectral Dynamic Imaging (MSX®). Ta opatentowana technologia łączy widma wizualne i termiczne, korzystając z zaawansowanego procesora, co skutkuje obrazami o wyjątkowej czytelności. W praktyce oznacza to, że badania termowizyjne stają się bardziej precyzyjne i efektywne. Dodatkowo, funkcja IGM wykorzystuje czujnik termowizyjny FLIR Lepton®, umożliwiając dokładne określenie lokalizacji problematycznych obszarów, nawet za ścianą czy w suficie. Dodatkowo wyposażamy kamery termowizyjne z których korzystamy w opcjonalne czujniki i rejestratory. Bardzo przydatny jest moduł do wykonywania pomiarów psychometrycznych wilgotności względnej powietrza. Mierzy on ponadto nasycenie powietrza parą wodną w g/kg powietrza oraz wylicza punkt rosy. Badanie termowizyjne staje się zatem nie tylko skutecznym narzędziem diagnostycznym, ale również oszczędza czas i środki, umożliwiając szybką identyfikację i rozwiązanie problemów gdy klient tego wymaga.

Termogram z MSX
a) Standardowy termogram; b) Termogram w zdjęciu; c) Termogram z funkcją MSX [źródło własne: inwentadom]

Badanie termowizyjne budynku warto wykonać

Badanie termowizyjne budynku stanowi skuteczną, szybką, tanią i bezinwazyjną metodę, pozwalającą na kompleksową jego ocenę. Termowizja może przyczynić się do wykrycia usterek i ich przyczyn. W rezultacie pozwala to na wykonanie prac naprawczych, uniknięcie większych awarii, ograniczenie strat ciepła, zmniejszenie kosztów ogrzewania oraz wyeliminowanie przyczyn powstawania pleśni. Wszystko to ma wpływ na aspekty zdrowotne, ekonomiczne i techniczne.

Jeśli chcesz zlecić wykonanie badania termowizyjnego, audytu energetycznego lub uzyskać fachową poradę w zakresie pomp ciepła, czy termomodernizacji, zachęcamy do kontaktu z nami – tel.: 570 058 524; e-mail: biuro@inwentadom.pl

Polecamy również inne nasze artykuły z tej serii: 

Pozostałe nasze artykuły znajdują się w dziale „blog” na stronie: www.inwentadom.pl/blog/

Scroll to Top