Pomimo tego, że program „Czyste Powietrze” kierowany jest do właścicieli budynków mieszkalnych jednorodzinnych, jego zapisy są mało zrozumiałe. Największe niejasności dotyczą kosztów kwalifikowanych. W niniejszym artykule postaramy się rozwiać wiele wątpliwości, z którymi zgłaszają się do nas inwestorzy.
CZYSTE POWIETRZE WERSJA 6
19 września 2018 roku uruchomiono Program priorytetowy „Czyste Powietrze” a jego wprowadzeniu towarzyszył duży szum medialny. Celem programu jest poprawa efektywności energetycznej a ponadto zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery z jednorodzinnych budynków mieszkalnych. W okresie roku jego funkcjonowania, doczekaliśmy się już kilku istotnych zmian. Aktualnie dostępny jest dokument pod nazwą „Program Priorytetowy do programu Czyste Powietrze” w wersji 1.6. Na jago podstawie będziemy opierali swoje wywody.
ŹRÓDŁO ZAMIESZANIA
Gdy analizowałem dokładnie rozdział poświęcony kosztom kwalifikowanym, odniosłem wrażenie, że osoba go pisząca nie przyłożyła się zbytnio. Przede wszystkim problem polega na tym, że Program Priorytetowy napisano pod kątem trzech różnych typów budynków:
- z pozwoleniem na budowę wydanym przed 15.12.2002 i oddanych do użytkowania
- z pozwoleniem na budowę wydanym po 15.12.2002 i oddanych do użytkowania
- nowo budowanych, które nie zostały oddane do użytkowania do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.
W Programie Priorytetowym próbowano ująć opisowo co stanowi koszt kwalifikowany w przypadku każdej z grup budynków. Niemniej jednak zestawiając te dane w tabeli, okazało się, że nie wszystko wzięto pod uwagę.
WSZYSTKO ZALEŻY OD INTERPRETACJI OCENIAJĄCEGO WNIOSEK
Niejasności dotyczą głównie budynków, które uzyskały pozwolenie na budowę przed 15.12.2002, jak również budynków nowo budowanych. Przede wszystkim brak klarowności zapisów sprawia, że rodzi się pole do interpretacji. Wydaje się, że program kierowany do szerokiej grupy odbiorców powinien być napisany w sposób prosty i zrozumiały. Wątpliwości dotyczą na przykład tego, czy koszty dokumentacji uwzględnione w punkcie 1 wykazu kosztów kwalifikowanych w pozycjach od 1 do 4 oraz materiały budowlane wchodzące w skład instalacji grzewczej są kosztami kwalifikowanymi w przypadku budynków nowo budowanych.
BUDYNKI NOWO BUDOWANE A PROGRAM CZYSTE POWIETRZE
W przypadku budynków nowo budowanych koszty źródła ciepła będą zaliczone jako kwalifikowane pod warunkiem ich poniesienia do 31.12.2019 roku. Po tej dacie właściciele tego typu budynków nadal będą mogli starać się przede wszystkim o dotację na materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła oraz pożyczki na kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne z osprzętem. W przypadku budynków nowo budowanych z kosztów kwalifikowanych wyłączono zakup i montaż elementów instalacji ciepłej wody użytkowej, w tym zasobnika. Program Priorytetowy nie wskazuje czy dokumenty takie jak audyt energetyczny czy dokumentacja projektowa i ekspertyzy stanowią koszt kwalifikowany. Nie wiadomo również czy materiały budowlane wchodzące w skład instalacji grzewczej stanowią koszty kwalifikowane dla tego typu budynków.
BUDYNKI Z POZWOLENIEM NA BUDOWĘ WYDANYM PO 15.12.2002
W przypadku budynków, które uzyskały pozwolenie na budowę po 15.12.2002 roku sytuacja wydaje się prosta. Właściciele tego typu budynków nadal będą mogli starać się o dotację na materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła oraz pożyczki na kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne z osprzętem. Niestety przygotowanie dokumentacji, wymiana źródła ciepła, czy wykonanie termomodernizacji nie stanowi w tym przypadku kosztu kwalifikowanego. Wskazuje na to następujący zapis: „do kosztów kwalifikowalnych zalicza się dla budynków, które uzyskały pozwolenie na budowę po 15.12.2002 r., tylko zadania wymienione w pkt 6.6 ppkt 2) Tabela poz. od 14 do 16”.
BUDYNKI Z POZWOLENIEM NA BUDOWĘ WYDANYM PRZED 15.12.2002
Kosztem kwalifikowanym dla tego typu budynków jest koszt wykonania dokumentacji. Zaliczamy do niej audyt energetyczny oraz dokumentację projektową i koszt ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej. Kosztem kwalifikowanym są również koszty materiałów budowlanych wchodzących w skład instalacji grzewczej, ciepłej wody użytkowej i systemu wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła. Koszty związane z termomodernizacją również są kosztami kwalifikowanymi pod warunkiem, że przegrody budynku po termomodernizacji spełnią wymagania izolacyjności cieplnej jakie będą obowiązywały od 31 grudnia 2020 roku. Pożyczkę natomiast można uzyskać na kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne z osprzętem.
BUDYNKI ISTNIEJĄCE ODDANE DO UŻYTKOWANIA A PROGRAM CZYSTE POWIETRZE
Nie wskazano wprost w Programie Priorytetowym czy w przypadku budynków oddanych do użytkowania koszty związane z wymianą źródeł ciepła oraz wykonaniem przyłączy i instalacji wewnętrznych gazowych i elektroenergetycznych są kosztami kwalifikowanymi. Koszty związane z wymianą źródeł ciepła prawdopodobnie stanowią koszt kwalifikowany o ile nowe źródło ciepła zainstalowane zostało na potrzeby ogrzewania lub ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. W programie „Czyste Powietrze” nie kwalifikuje się bowiem kosztów źródeł ciepła zainstalowanych wyłącznie do wytwarzania ciepłej wody użytkowej. Ponadto wymiana wszystkich źródeł ciepła na paliwa stałe które nie spełniają co najmniej 5 klasy normy europejskiej EN 303-5:2012 stanowi warunek konieczny by uzyskać dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”.
MAKSYMALNY KOSZT KWALIFIKOWANY W CZYSTYM POWIETRZU
W Programie Priorytetowym do programu „Czyste Powietrze” określono maksymalne jednostkowe koszty kwalifikowane. Dotyczą one budynku jednorodzinnego lub wydzielonego z niego lokalu mieszkalnego. Oznacza to, że dotacja obejmie tylko koszty do tej maksymalnej wartości.
Przykład:
Pan Paweł wymienił w swoim domu jednorodzinnym stary kocioł węglowy na pompę ciepła powietrze/woda. Za pompę ciepła wraz z montażem zapłacił 36 tys. zł. W dokumencie pod nazwą Program Priorytetowy do Programu „Czyste Powietrze” zapisano, że maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany na zakup tego typu urządzenia wraz z montażem wynosi 30 tys. zł. Z kryterium dochodowego wynika, że Pan Paweł może uzyskać 50% dotację. Oznacza to, że za zakup pompy ciepła i jej montaż uzyska dotację w wysokości 15 tys. zł. W związku z powyższym całkowity koszt inwestycji po uwzględnieniu dotacji wyniesie 21.000 zł:
36.000 zł – (50% * 30.000 zł) = 21.000 zł
OKRES KWALIFIKOWALNOŚCI W PROGRAMIE CZYSTE POWIETRZE
Koszt poniesiony nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie uznaje się za kwalifikowany. Wyjątek stanowią koszty dotyczące audytu energetycznego, dokumentacji projektowej i ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej. Mogą one bowiem zostać poniesione przed złożeniem wniosku. Ponadto koszty można ponosić od 01.01.2018 roku do 30.06.2029 r. jednak nie później niż 30 miesięcy od daty złożenia wniosku.
MINIMALNA I MAKSYMALNA WARTOŚĆ KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH
Minimalne koszty w ramach jednego złożonego wniosku wynoszą 7 tys. zł, zatem mniejsza inwestycja nie będzie mogła uzyskać dofinansowania. Natomiast maksymalna wartość kosztów kwalifikowanych dla jednego budynku jednorodzinnego lub wydzielonego z niego przed datą 01.01.2019 lokalu mieszkalnego (w rozumieniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali) nie może przekroczyć 53 tys. zł. Wartość ta obowiązuje dla danego budynku przez cały okres trwania programu „Czyste Powietrze”. Jest to istotne zastrzeżenie, bowiem nie ma obostrzenia, że dla jednego budynku lub lokalu mieszkalnego można uzyskać tylko jedno dofinansowanie. Możliwe jest zatem złożenie kilku wniosków dla jednej nieruchomości w różnym okresie czasu. Można wówczas uzyskać kilka dotacji nie przekraczających łącznie kwoty 53 tys. zł.
INNE WYMOGI PROGRAMU CZYSTE POWIETRZE
Koszty dotyczące podniesienia efektywności energetycznej stanowią koszty kwalifikowane, jeśli ich zakres wynika z audytu energetycznego. Zamiast audytu dopuszcza się wykonanie analizy energetycznej opracowanej w oparciu o reguły określone we wniosku. Program „Czyste Powietrze” – jak zresztą sama nazwa wskazuje – promuje rozwiązania przyczyniające się do poprawy jakości powietrza. Zatem uzyskanie dofinansowania na indywidualne źródło ciepła będzie możliwe wówczas, gdy podłączenie budynku jednorodzinnego lub mieszkania do sieci ciepłowniczej będzie niemożliwe lub nieuzasadnione ekonomicznie. Podobnie ma się sytuacja co chodzi o zastosowanie kotła węglowego 5 klasy, bowiem w praktyce dofinansowanie na tego typu źródło ciepła można dostać tylko wówczas, gdy podłączenie do sieci dystrybucji gazu jest niemożliwe lub nieuzasadnione ekonomicznie.
Polecamy również inne nasze artykuły z tej serii: Pompy ciepła, ale czy to się opłaca? ; Ogrzewanie gazowe kondensacyjne – opłacalny kompromis?; Ogrzewanie hybrydowe; oraz Jak zadbać o zdrowie i dobre samopoczucie w dobie COVID?
Pozostałe nasze artykuły znajdują się w dziale „blog” na stronie: www.inwentadom.pl/blog/
Jeśli potrzebujesz rzetelnie wykonanego audytu energetycznego, ekspertyzy budowlanej lub badania termowizyjnego zachęcamy do kontaktu z nami – tel.: 570 058 524; e-mail: biuro@inwentadom.pl lub skorzystania z formularza kontaktowego na stronie: www.inwentadom.pl/kontakt/
