Wielu beneficjentów programu „Czyste Powietrze” doświadcza trudności z ustaleniem czy koszty kwalifikowane pokryją część wydatków związanych z termomodernizacją ich budynków. W niniejszym artykule postaramy się rozwiać te wątpliwości. Skupimy się na interpretacji kosztów kwalifikowanych w kontekście przepisów i regulaminu Programu „Czyste Powietrze”. Sprawdź, jakie kroki musisz podjąć, aby skutecznie wykorzystać dostępne środki na poprawę izolacji Twojego domu, jednocześnie minimalizując koszty ogrzewania budynku.
Czym jest program Czyste Powietrze
19 września 2018 roku uruchomiono Program priorytetowy „Czyste Powietrze” a jego wprowadzeniu towarzyszył duży szum medialny. Celem programu jest poprawa efektywności energetycznej a ponadto zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery z jednorodzinnych budynków mieszkalnych. W okresie jego funkcjonowania, doczekaliśmy się już wielu istotnych zmian. Aktualnie dostępny jest dokument pod nazwą „Program Priorytetowy do programu Czyste Powietrze” w wersji ze stycznia 2023 r. Na jago podstawie będziemy opierali swoje wywody. Poniżej znajduje się pełny tekst tego dokumentu.
Więcej na temat samego programu „Czyste Powietrze” przeczytasz w osobnym artykule na naszym blogu.
Koszty kwalifikowane – co to takiego
Koszty kwalifikowane przy dofinansowaniach ze środków publicznych to wydatki uznawane przez programy wsparcia za zgodne z ich regulaminami i przepisami. W kontekście programów takich jak „Czyste Powietrze”, koszty kwalifikowane obejmują konkretne wydatki. Muszą one dotyczyć poprawy efektywności energetycznej budynków (np. materiały budowlane, instalacje grzewcze czy audyt energetyczny). Kluczowe jest zrozumienie kryteriów, jakie muszą spełniać te wydatki, aby zakwalifikować się do dofinansowania. Oznacza to, że do kosztów niekwalifikowanych nie otrzymamy dofinansowania.
Podział beneficjentów na trzy grupy (tzw. Części Programu)
W Programie Czyste Powietrze rozróżniono trzy rodzaje beneficjentów (tzw. części programu). Beneficjentem może być osoba fizyczna, która jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. W zależności od osiąganych dochodów może zostać zakwalifikowana do jednej z trzech części Programu.
Koszty kwalifikowane dla Części 1 Programu
Dotyczą beneficjentów uprawnionych do podstawowego poziomu dofinansowania. Beneficjentem tutaj jest osoba fizyczna o dochodzie rocznym nieprzekraczającym kwoty 135 000 zł. W przypadku uzyskiwania dochodów z różnych źródeł, dochody te sumuje się. Ich suma nie może jednak przekroczyć kwoty 135 000 zł.
Koszty kwalifikowane dla Części 2 Programu
Dotyczy to beneficjentów uprawnionych do podwyższonego poziomu dofinansowania. Beneficjentem jest tutaj osoba fizyczna, której przeciętny miesięczny dochód na jednego członka jej gospodarstwa domowego, nie przekracza kwoty:
- 1 894 zł w gospodarstwie wieloosobowym,
- 2 651 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
Koszty kwalifikowane dla Części 3 Programu
Dotyczy to beneficjentów uprawnionych do najwyższego poziomu dofinansowania. Beneficjentem jest tutaj osoba fizyczna, której przeciętny miesięczny dochód na jednego członka jej gospodarstwa domowego, nie przekracza kwoty:
- 1 090 zł w gospodarstwie wieloosobowym,
- 1 526 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
lub ma ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, potwierdzone w zaświadczeniu. Zasiłek musi przysługiwać w każdym z kolejnych 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.
Koszty kwalifikowane – wymagania podstawowe
Do dofinansowania w ramach Programu Czyste Powietrze, koszty kwalifikowane dotyczą: urządzeń, materiałów i usług umieszczone w załączniku. Dla każdej Części Programu (rodzaju beneficjenta) sporządzono osobny załącznik. Wszystkie urządzenia oraz materiały muszą być fabrycznie nowe, dopuszczone do obrotu oraz posiadać deklaracje zgodności. Jeżeli wynika to z przepisów prawa, usługi muszą być wykonane przez osoby lub podmioty posiadające stosowne uprawienia i pozwolenia. Ponadto muszą być przeprowadzone zgodnie z obowiązującym prawem i normami. W usługach montażu zawarty jest również koszt demontażu oraz transportu. Podatek od towarów i usług (VAT) jest kosztem niekwalifikowanym.
Koszty kwalifikowane związane z audytem energetycznym
Audyt energetyczny stanowi koszt kwalifikowany, pod warunkiem sporządzenia „Dokumentu podsumowującego”. Zakres prac uwzględnionych w audycie energetycznym musi zostać zrealizowany w określonych terminach. W przypadku niezrealizowania całego zakresu wskazanego w audycie, koszt audytu nie będzie podlegał dofinansowaniu. Przeprowadzony audyt energetyczny musi spełniać wymogi określone Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. nr 43 z dn.18.03.2009 r., poz. 346) z późn. zm.
Katalog kosztów kwalifikowanych związanych z modernizacją instalacji
Kosztem kwalifikowanym w programie Czyste Powietrze jest:
- Podłączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem;
- Zakup i montaż pompy ciepła z osprzętem, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym i zasobnikiem c.w.u. z osprzętem;
- Zakup i montaż kotła gazowego lub olejowego kondensacyjnego z osprzętem, armaturą zabezpieczającą i systemem kominowym, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym, zasobnikiem c.w.u. z osprzętem;
- Wykonanie przyłącza gazowego (w tym koszt opłaty przyłączeniowej), montażu zbiornika gazowego, instalacji od przyłącza do kotła / od zbiornika na gaz do kotła;
- Zakup i montaż kotła zgazowującego drewno lub na pellet drzewny z osprzętem, armaturą zabezpieczającą i regulującą, systemem kominowym, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym i zasobnikiem c.w.u. z osprzętem;
- Zakup i montaż urządzenia grzewczego elektrycznego (innego niż pompa ciepła), materiałów instalacyjnych wchodzących w skład systemu ogrzewania elektrycznego, zbiornika akumulacyjnego/buforowego, zasobnika c.w.u. z osprzętem;
- Zakup i montaż materiałów instalacyjnych i urządzeń wchodzących w skład instalacji centralnego ogrzewania (w tym kolektorów słonecznych będących elementem hybrydowego systemu ogrzewania z nowym źródłem ciepła), wykonanie równoważenia hydraulicznego instalacji grzewczej;
- Zakup/montaż materiałów instalacyjnych i urządzeń wchodzących w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej (w tym kolektorów słonecznych i pomp ciepła do ciepłej wody użytkowej);
- Zakup i montaż materiałów instalacyjnych składających się na system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (wentylacja z centralą wentylacyjną, rekuperatory ścienne);
- Zakup/montaż oraz odbiór i uruchomienie mikroinstalacji fotowoltaicznej (panele fotowoltaiczne z niezbędnym oprzyrządowaniem) – wymaganym elementem instalacji są liczniki dwukierunkowe (koszt licznika nie jest kosztem kwalifikowanym).
Katalog kosztów kwalifikowanych związanych z termomodernizacją
Kosztem kwalifikowanym w programie Czyste Powietrze jest:
- Ocieplenie przegród budowlanych. Zakup i montaż materiałów budowlanych wykorzystywanych do ocieplenia przegród budowlanych. Chodzi o przegrody oddzielające pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych, płyt balkonowych, fundamentów itp. wchodzących w skład systemów dociepleń lub wykorzystywanych do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
- Zakup i montaż materiałów budowlanych w celu przeprowadzenia niezbędnych prac towarzyszących (np. wymiana parapetów zewnętrznych, orynnowania itp.);
- Wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej (gniazdowanie ptaków i nietoperzy w budynkach do termomodernizacji), jeśli jest wymagane obowiązującymi przepisami prawa;
- Zakup i montaż stolarki okiennej w tym okna/drzwi balkonowe, okna połaciowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne wraz z systemami montażowymi. Zakup i montaż materiałów budowlanych w celu przeprowadzenia niezbędnych prac towarzyszących;
- Zakup i montaż stolarki drzwiowej tj. drzwi zewnętrznych;
- Zakup i montaż bram garażowych.
Katalog koszty kwalifikowane w przypadku dokumentacji technicznej
W ramach realizacji przedsięwzięcia kwalifikowany jest koszt wykonania niezbędnej dokumentacji projektowej dotyczącej:
- przebudowy konstrukcji dachu pod ocieplenie,
- modernizacji instalacji wewnętrznej c.o. lub c.w.u.,
- wymiany źródła ciepła,
- wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła
pod warunkiem, że prace będące przedmiotem dokumentacji, zostaną terminowo zrealizowane w ramach złożonego wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia.
Minimalne wymagania techniczne dotyczące modernizacji instalacji
- Pompy ciepła muszą spełniać klasy efektywności energetycznej minimum A+ (w temperaturze zasilania 55˚C) na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej. Nie można dostać dofinansowania na niskotemperaturową pompę ciepła!
- Kotły gazowe i olejowe kondensacyjne muszą spełniać klasy efektywności energetycznej minimum A na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.
- Kotły zgazowujące drewno muszą posiadać certyfikat/świadectwo potwierdzające spełnienie wymogów dotyczących ekoprojektu (ecodesign) i posiadać klasę efektywności energetycznej minimum A+. Kotły te mogą służyć wyłącznie do zgazowania biomasy w formie drewna lub pelletu drzewnego. Do dofinansowania kwalifikują się jedynie kotły z automatycznym podajnikiem. Kocioł nie może posiadać rusztu awaryjnego lub przedpaleniska lub możliwości jego montażu. Należy zastosować zbiornik akumulacyjny /buforowy /zasobniki c.w.u. Jego minimalna bezpieczna pojemność jest określona zgodnie ze wzorem „Pojemność zasobnika”. Znajduje się on w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189.
- Kotły na pellet drzewny muszą posiadać certyfikat/świadectwo potwierdzające spełnienie wymogów dotyczących ekoprojektu (ecodesign) i posiadać klasę efektywności energetycznej minimum A+. Kotły te mogą być przeznaczone wyłącznie do spalania biomasy w formie pelletu drzewnego. Nie daje się dofinansowania na urządzenia wielopaliwowe! Do dofinansowania kwalifikują się jedynie kotły z automatycznym podajnikiem. Kocioł nie może posiadać rusztu awaryjnego lub przedpaleniska lub możliwości jego montażu.
- Kolektory słoneczne muszą posiadać: Certyfikat na europejski znak jakości „Solar Keymark” wraz z załącznikiem technicznym lub równoważny;
- Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła musi spełniać wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A;
- Mikroinstalacja fotowoltaiczna o zainstalowanej mocy elektrycznej od 2 kW do 10 kW. Urządzenia muszą być nowe i wyprodukowane w ciągu 24 miesięcy przed montażem. Dofinansowaniu nie podlegają projekty polegające na zwiększeniu mocy już istniejącej mikroinstalacji fotowoltaicznej.
Dodatkowe wymagania dotyczące źródeł ciepła
W przypadku montażu zestawu, musi on spełniać wymagania klasy energetycznej, co najmniej jedną klasę wyżej niż wspomagane źródło ciepła. Pod uwagę bierze się etykietę energetyczną dla zestawu. Dodatkowo źródła ciepła muszą docelowo spełniać wymogi aktów prawa miejscowego. Zaliczamy do nich uchwały antysmogowe, o ile takie dotyczą terenu planowanej inwestycji.
Okres kwalifikowalności kosztów – rozpoczęcie inwestycji
Rozpoczęcie przedsięwzięcia następuje wrea z z poniesieniem pierwszego kosztu kwalifikowanego. Wiąże się to z datą wystawienia pierwszej faktury i może nastąpić nie wcześniej niż sześć miesięcy przed datą złożenia wniosku. Koszty wcześniejsze, a także przed oddaniem budynku do użytkowania uznawane są za niekwalifikowane.
Zakończenie inwestycji
Zakończenie przedsięwzięcia to inaczej data wystawienia ostatniej faktury. Oznacza ono rzeczowe zakończenie wszystkich prac objętych umową o dofinansowanie, pozwalające na prawidłową eksploatację zamontowanych urządzeń. Dofinansowane można otrzymać również na przedsięwzięcia zakończone przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji. Nie mogły się one jednak rozpocząć wcześniej niż sześć miesięcy przed datą złożenia wniosku. Nie udziela się dofinansowania na przedsięwzięcia zakończone przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego oraz w formie dotacji z prefinansowaniem.
Okres realizacji przedsięwzięcia
Okres realizacji przedsięwzięcia wynosi:
- dla dotacji w ramach Części 1 i Części 2 Programu: do 30 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie;
- dla dotacji w ramach Części 3 Programu: do 36 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie;
- dla dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu: do 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie;
- dla dotacji z prefinansowaniem w ramach Części 2 i 3: do 18 miesięcy od daty złożenia wniosku (nie później, niż do 30.06.2029 r.).
Łączenie dotacji z termomodernizacyjną ulgą podatkową
Dotacje w ramach programu Czyste Powietrze można łączyć z termomodernizacyjną ulgą podatkową o której więcej przeczytasz tutaj. W takim przypadku korzyści uzyskane przez Beneficjenta z tytułu obu mechanizmów finansowych wzajemnie się uzupełniają. Dotacja oraz ulga są instrumentami niezależnymi od siebie, wspierającymi przedsięwzięcia termomodernizacyjne. W przypadku uzyskiwania korzyści łącznie z dotacji w Programie Czyste Powietrze i ulgi termomodernizacyjnej:
- podatnik nie może odliczyć wydatków sfinansowanych lub dofinansowanych z dotacji lub zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie ze środków publicznych w ramach ulgi, a jedynie tę ich część, która nie została dofinansowana;
- gdy beneficjent otrzymał zwrot odliczonych wydatków w formie dotacji po wcześniejszym dokonaniu odliczeń w ramach ulgi termomodernizacyjnej, zobowiązany jest, zgodnie z przepisami podatkowymi, doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone od dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot.
Podsumowanie
W celu pełnego zapoznania się z wymaganiami zachęcam do zapoznania się z załącznikami do Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”. W załącznikach tych znaleźć można również informację na temat maksymalnej intensywności dofinansowania (procentowo) i maksymalnych kwot dotacji. Znajdują się tam również szczegółowe wymagania odnoszące się do zadań finansowanych w ramach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze.
Nasza firma specjalizuje się w kompleksowej realizacji audytów energetycznych zgodnych z wymaganiami Programu „Czyste Powietrze”. Dotychczas wszyscy nasi klienci skorzystali z dotacji na podstawie wykonanych przez nas audytów. W razie potrzeby wykonujemy również inwentaryzacje architektoniczno-budowlane, ekspertyzy budowalne czy badania termowizyjne. Właściciel firmy jest Ekspertem Efektywności Energetycznej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), audytorem i certyfikatorem energetycznym (rejestr CHEB) oraz inżynierem budownictwa z uprawnieniami konstrukcyjno-budowlanymi bez ograniczeń.
Jeśli potrzebujesz rzetelnie wykonanego audytu energetycznego, ekspertyzy budowlanej lub badania termowizyjnego zachęcamy do kontaktu z nami – tel.: 570 058 524; e-mail: biuro@inwentadom.pl
Planując termomodernizację, mogą Ciebie zainteresować inne nasze artykuły, m.in.:
- Pompa ciepła – wszystko co musisz o niej wiedzieć!
- Ogrzewanie gazowe kondensacyjne – opłacalny kompromis
- Kotły gazowe
- Ogrzewanie hybrydowe
- Jak zaoszczędzić na kosztach ogrzewania – 10 prostych wskazówek
- Oszczędzaj gaz ziemny: Te małe zmiany pomogą zmniejszyć zużycie
- Jak zadbać o zdrowie i dobre samopoczucie?
Pozostałe nasze artykuły znajdują się w dziale „blog” na stronie: www.inwentadom.pl/blog/
